Cây Bá bệnh còn gọi là cây Bách bệnh hay cây Hậu phác nam, tên khoa học là Eurycoma longifolia Jack subsp. Longifolia (Crassula pinnata Lour), thuộc họ Simaroubaceae, chi Eurycoma. Ngoài ra còn có nhiều tên gọi khác nhau như là cây mật nhân, mật nhơn hay Tongkat ali (Malaysia), Pasak bumi (Indonesia), tiếng Anh gọi là longjack…
Là loại cây mọc hoang trong những cánh rừng thưa vùng Đông Nam Á. Hậu phác nam là loại cây trung bình, cao khoảng 15m, thường mọc dưới tán lá của những cây lớn. Có lông ở nhiều bộ phận. Lá cây dạng kép không cuống gồm từ 13 – 42 lá nhỏ sánh đôi đối nhau.
Mặt lá trên màu xanh, mặt dưới màu trắng. Đây là loại cây đơn tính khác gốc (dioecious) nên mỗi cây chỉ trổ hoa đực hoặc hoa cái. Hoa màu đỏ nâu thành chùm kép hay chùm tán mọc ở ngọn, nở vào tháng 3 – 4 hằng năm. Mỗi hoa có 5 – 6 cánh rất nhỏ. Cây kết quả vào tháng 5 – 6. Quả non màu xanh, khi chín đổi sang màu vàng hay đỏ sẫm. Quả hình trứng hơi dẹt, có rãnh ở giữa dài từ 1 – 2cm, ngang 0,5 – 1cm, chứa 1 hạt, trên mặt hạt có nhiều lông ngắn.
Theo một số kết quả nghiên cứu gần đây cho thấy cây Tongkat ali (Bá bệnh) có công hiệu cải thiện chức năng sinh lý và tăng cường sức khỏe tình dục (cụ thể là giúp cơ thể tăng tiết hormone giới tính nam một cách tự nhiên đó là testosterone, kích thích sự hưng phấn, tăng cường khả năng sinh lý, giúp nam giới đẩy nhanh và duy trì trạng thái cường dương. Đồng thời bổ sung năng lượng giúp cơ thể nhanh khỏe và sảng khoái sau gặp gỡ nơi chốn phòng the), bổ sung năng lượng cho cơ thể, giúp giảm stress, mệt mỏi, tăng cường miễn dịch, ngăn ngừa khối u và phòng chống lão hóa…
Rễ, vỏ và quả cây được sử dụng làm thuốc, người ta cũng đã phân tích thành phần trong vỏ, rễ cây Bá bệnh thấy có thành phần chính là các quasinoide, tritecpenoit, alcaloiit…, giúp tăng năng lượng hoạt động và sức bền cơ thể. Tăng cường sinh lý, tăng cường sức khỏe tình dục. Điều hòa và làm ổn định huyết áp… Thuốc được sử dụng dưới dạng thực phẩm chức năng tại nhiều nước ở châu Á, Tây Âu và Hoa Kỳ. Vỏ rễ cây Bá bệnh có vị rất đắng nên sử dụng làm thuốc tẩy giun, trị sốt rét, kiết lỵ, ngộ độc, đầy bụng, giải say rượu, dùng ngoài làm thuốc trị ghẻ lở… đặc biệt thuốc lại có khả năng làm tăng tiết testosterol làm phục dương nên còn được làm thuốc tăng cường chức năng sinh lý cho nam giới.
Cây bá bệnh ( hay còn gọi là cây mật nhân, cây bách bệnh, tên quốc tế là Tongkat ali ) là cây thuốc quý hiếm với khả năng trị bách bệnh, đã được các nhà khoa học Trường Đại học Dược Hà Nội tìm thấy tại Việt Nam từ năm 2006.
